Ο Κινέζος καταναλωτής δεν θα σώσει τον πλανήτη.

(του Joseph Quinlan, chief market strategist της Bank of America,από τη στήλη ”Insight”)

Η βασική μηχανή της παγκόσμιας ζήτησης, ο Αμερικανός καταναλωτής, κόβει ταχύτητα. Χωμένος στα χρέη και στοιχειωμένος από την πτώση στις τιμές ακινήτων, ο καταναλωτής των ΗΠΑ δεν θα κουβαλάει για πολύ ακόμη το βάρος της παγκόσμιας ανάπτυξης. Ορισμένοι αναλυτές που πιστεύουν στις αναδυόμενες αγορές δεν ανησυχούν.

Θεωρούν ότι η εναλλακτική μηχανή είναι ο Κινέζος καταναλωτής, που έχει επιδοθεί σε μανιώδεις αγορές κινητών τηλεφώνων, ηλεκτρονικών υπολογιστών, τηλεοράσεων και άλλων καταναλωτικών αγαθών κατά την τελευταία 10ετία. Και οι Κινέζοι δεν αγοράζουν μόνο τα βασικά: η Κίνα είναι 3η μεγαλύτερη χώρα στον κόσμο όσον αφορά στις αγορές πολυτελών ειδών. Στο Πεκίνο κυκλοφορούν τόσες Bentley όσες σε καμία άλλη πόλη στον κόσμο.

Το ζήτημα θέλει όμως προσοχή. Η σημασία του καταναλωτή στην κινεζική οικονομία έχει πλέον υποβαθμιστεί. Η κατανάλωση των νοικοκυριών ως ποσοστό επί του ΑΕΠ μειώθηκε από το 46,4% το 2000 στο 36,4% το 2006, αφήνοντας την ηπειρωτική Κίνα με μία από τις χαμηλότερες αναλογίες κατανάλωσης προς ΑΕΠ στην Ασία.

Και ενώ οι υπερχρεώσεις στις επενδύσεις κεφαλαίου και στις εξαγωγές έχουν υποβαθμίσει τον ρόλο του Κινέζου καταναλωτή, λειτουργεί και ένας πιο θεμελιώδης παράγοντας: ο μέσος Κινέζος καταναλωτής δεν ψωνίζει με πιστωτικές κάρτες.

Αντί αυτού είναι ο ήρωας της αποταμίευσης. Η μέση κινεζική οικογένεια βάζει στην άκρη το ένα τέταρτο του καθαρού της εισοδήματος, που είναι ένα από τα υψηλότερα ποσοστά αποταμίευσης στον κόσμο. Γιατί είναι τόσο υψηλό το επίπεδο της αποταμίευσης; Η πρόνοια είναι ένας παράγοντας, ο φόβος για το άγνωστο ένας άλλος.

Πολλοί επενδυτές έχουν παρασυρθεί από τη θεαματική οικονομική ανάπτυξη της Κίνας στα τελευταία 30 χρόνια και οι περισσότεροι δεν έχουν δώσει σημασία στα κρίσιμα κοινωνικά και οικονομικά ζητήματα που αντιμετωπίζει το έθνος. Εκατομμύρια νοικοκυριά δεν μπορούν να υπολογίσουν πλέον σε διά βίου κοινωνικά προγράμματα. Πολλές κοινωνικές διασφαλίσεις έχουν μειωθεί ή καταργηθεί την τελευταία 10ετία και οι Κινέζοι έχουν επωμιστεί βάρη πληρωμών για ασφαλιστική περίθαλψη, σύνταξη, εκπαίδευση και στέγαση.

Για παράδειγμα, μόνο ο μισός αστικός πληθυσμός της Κίνας απολαμβάνει βασική ασφάλιση υγείας, σύμφωνα με τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, ενώ ακόμα λιγότεροι είναι όσοι καλύπτονται στις αγροτικές περιοχές. Συνολικά, τα ιατρικά έξοδα αντιστοιχούν στο 12% σχεδόν των καταναλωτικών δαπανών. Μόνο 17% του πληθυσμού απολαμβάνει στοιχειώδη κρατικά συνταξιοδοτικά προγράμματα, ενώ μόνο 14% του εργατικού δυναμικού καλύπτεται από δικαίωμα επιδόματος ανεργίας (στοιχεία 2005).

Η εκπαίδευση εκπροσωπεί ένα ακόμη σημαντικό έξοδο για την τυπική οικογένειας της Κίνας. Οι κατά κεφαλήν δαπάνες για μόρφωση -η οποία αποτελεί εθνική εμμονή- αντιστοιχεί στο 8% της συνολικής κατανάλωσης των νοικοκυριών κι αυτό το ποσοστό αυξάνεται, όπως και οι κλιμακούμενες δαπάνες για τη βασική εκπαίδευση. Για πολλές αγροτικές οικογένειες τα δίδακτρα για τη βασική εκπαίδευση σημαίνουν εισόδημα ενός έτους.

Σε αυτά προστίθεται το κόστος στέγασης, που έχει αυξηθεί, καθώς μειώνονται οι κρατικές επιδοτήσεις κατοικίας και διογκώνονται οι δαπάνες για τους οίκους ευγηρίας.

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, μολονότι πολλοί Κινέζοι απόφοιτοι ονειρεύονται να γίνουν ο επόμενος Bill Gates, οι περισσότεροι προτιμούν ή υποχρεώνονται να επιλέξουν την ασφάλεια μίας θέσης στο Δημόσιο. Το να είσαι δημόσιος υπάλληλος σημαίνει καλή ιατρική περίθαλψη και εκπτώσεις σε στέγαση και εκπαίδευση.

Τα πλεονεκτήματα της εργασίας στον κρατικό τομέα καταδεικνύουν την αποφυγή του κινδύνου που προτιμά η μέση κινεζική οικογένεια και δεν προοιωνίζονται μια εξισορροπημένη οικονομική ανάπτυξη γρήγορα στη χώρα.

Οι επενδυτές δεν θα πρέπει λοιπόν να περιμένουν ότι ο Κινέζος καταναλωτής θα σώσει την παγκόσμια οικονομία, εάν διολισθήσει η αμερικανική οικονομία σε ύφεση. Η πικρή αλήθεια είναι ότι οι καταναλωτές της Κίνας δεν είναι έτοιμοι να υποκαταστήσουν τους Αμερικανούς ως ”λοκομοτίβα” της παγκόσμιας ζήτησης.

(03/10/07 - 13:18)

Πηγή: http://www.euro2day.gr/articles/140332/

Αρχική πηγή: FT.com Copyright The Financial Times Ltd. All rights reserved.